Vâsıl olmaz kimse Hakk’a cümleden dûr olmadan,
Şeyh elinden hem dilinden ahz-i destûr olmadan,
Kalbi sâfî, rûhi hâlî, nefsi makhur kılmadan,
Rahmeten li’l-âleminden zerrece nûr olmadan,
Kenz açılmaz şol gönülden tâ ki pürnûr olmadan.
Sür çıkar ağyârı dilden tâ tecelli ede Hakk,
El açıp yalvar Hüdâ’ya kim teselli ede Hakk,
Görme nâkıs dâimâ Hakk’la tevellî ile bak,
İbtidâdan müntehâya ol tedellisi ile Hakk,
Pâdişâh konmaz saraya hâne ma’mûr olmadan.
Dün mektebe vardı bugün üstâd olayım der
kabîlinden, dervîşliğin hakîkatinden habersiz olduğu halde cehâletinin ve noksânının farkına varmayıp, kendini evliyâ zanneden ve herkesi irşâd etmeğe kalkanlar hakkında îrâd buyurmuşlardır...
Sen cânından geçmeden cânân arzu kılarsın
Belden zünnâr kesmeden îmân arzu kılarsın
"Cânından geçmeden cânân arzu kılarsın" demesi, dervîşliğin aslı-esâsı olan mâsivâyı terk etmeğe işâretdir...Hazret, ârifdâne bir dille, "dünyâ muhabbetini kalbinden söküp atmayanın dervîşliği de evliyâlığı da yalandır" der..."Zünnâr" küfrün remzidir, "Zünnârını kesmeden îmân arzu kılarsın" demesinin sebebi, "küfrün sıfatları olan nefs-i emmâre sıfatlarını terketmeden îmânın hakîkatine erişilmez" demekdir...
Ârif ol âyîne-i insâna bak
Anda nûr-i Hazret-i Rahmân'a bak
İnsân bâhusûs insân-ı kâmil Cenâb-ı Hakk'ın sıfatlarına bir ayna hükmündedir...Ârif olan insâna böyle bakar ve onda Cenâb-ı Hakk'ın sıfatlarını müşâhede eder...
Geç harâbât ehlinin vîrânlığın
Anda mevdu' kenz-i bî-pâyâna bak
Allah dostu olan insân-ı kâmil ekseriyâ kendisini gizler ve halkın kıymet vermediği mesleklerde, mevkilerde görünür, tıpkı hazînelerin ve gömülerin de vîrânelerde gizlenmesi gibi...
Sûretinde Âdem'i halk eyleyen
Şibh ü misli olmayan Sultân'a bak
Halaka'l âdeme alâ sûretihî (Allah Âdem'i kendi sûretinde yarattı) sözündeki hikmet insanın tecelligâh-ı ilâhiyye olması sebebiyledir yoksa Allah'ın misli ve benzeri olmaz..."Leyse ke mislihî şey'ün" âyeti buna işâret eder...