Tasavvuf bir arınma sanatıdır. Arınmak hünerdir, mârifettir. Tasavvuf erbâbına göre, varlığın zâhiri halk bātını Hakk’dır. Allah’ın vahdâniyet ve hilâfet emânetini yüklenen insanın, bir ucu beşerilik öbür ucu İlâhîliktir. Kitab ve Sünnet ikliminde sırātımüstakim üzre ibâdet tâat, çile ve riyâzat şeritlerinde kırk elekte elenip kırk imbikte imbiklendikten sonra, dört kapı kırk makam denetiminden geçerek, halklığından Hakklığına, beşerliğinden ilâhiliğine terfi etme mârifetidir tasavvuf!Hem tıb hem tasavvuf adamı olan Derman Hekim’e göre: İnsanın bir beşerî ve bir de ilâhî tarafı vardır. Beşerî tarafını tamamıyla silip, ilâhî tarafıyla görünmek hünerine vâsıl olursa insan, o insana mutasavvıf ismi verilebilir. Bu âlim velîdir; tasavvuf da onun yaşadığı hâldir. Bu hâl, lâfla kitabla anlatılmaz. (Sırlar 1/139)Tıbbın da tasavvufun da bu bağlamda gerekli gördüğü ve olmazsa olmaz kabul ettiği temel ilke